Ciepła Bryza to odkryty w 2014 r., nieznany wcześniej strumień atomów napływający z kierunku odchylonego o prawie 10 stopni od kierunku ruchu Słońca w ośrodku międzygwiazdowym*. Różni się on własnościami od innych strumieni atomów helu i wodoru wnikających w heliosferę (m.in. jest znacząco rzadszy, cieplejszy i wolniejszy niż one).
Nasza gwiazda wytwarza wokół Układu Słonecznego obszar zwany heliosferą, który stanowi swego rodzaju warstwę ochronną przed działaniem galaktycznego promieniowania kosmicznego. Heliosfera, która rozciąga się na sto razy dalszą odległość od Słońca niż orbita Ziemi, jest wytwarzana przez wiatr słoneczny - mieszaninę protonów, elektronów i zjonizowanych jąder atomów.
Istnienie heliosfery ma wpływ na to, w jaki sposób materia międzygwiazdowa może wnikać do wnętrza Układu Słonecznego. Materia naładowana elektrycznie nie przedostaje się do jej środka, ponieważ oddziałuje z polem magnetycznym i w efekcie opływa heliosferę. Z kolei atomy, które nie są zjonizowane, mogą swobodnie wnikać do wnętrza naszego układu, a gdy to uczynią, na ich dalszy ruch wpływają grawitacja oraz ciśnienie promieniowania.
Część atomów wnikających w heliosferę dociera w pobliże Ziemi. Najczęściej są to atomy helu, ale pojawiają się tu też atomy tlenu, neonu i deuteru. (Wodór, który stanowi największy procent materii międzygwiazdowej, w okolicach naszej planety trudno znaleźć, bo po drodze ulega on jonizacji).
W 2014 r. naukowcy natrafili jednak w helisferze na dodatkowy strumień atomów, który jest znacząco rzadszy niż hel międzygwiazdowy, cieplejszy i wolniejszy, a na dodatek napływa z nieco innego kierunku (trochę z boku). Nazwano go Ciepłą Bryzą. Powstaje ona najprawdopodobniej na granicy heliosfery, a jej odchylenie związane jest z deformacją spowodowaną przez międzygwiazdowe pole magnetyczne.
Obecnie trwają prace nad dokładnym poznaniem Ciepłej Bryzy, co umożliwia naukowcom m.in. satelita Interstellar Boundary Explorer (IBEX), wystrzelony w 2008 roku przez amerykańską agencję kosmiczną NASA. W prace w tym obszarze zaangażowana jest grupa polskich uczonych z Zespołu Fizyki Układu Słonecznego i Astrofizyki CBK PAN w Warszawie. Badacze są przekonani, że zrozumienie natury Ciepłej Bryzy otworzy zupełnie nowe perspektywy badania heliosfery i jej otoczenia. Po raz pierwszy bowiem mamy okazję obserwacyjnego zbadania opływu heliosfery przez materię międzygwiazdową, dzięki czemu możliwe będzie określenie jej deformacji przez pole magnetyczne i zbadanie stanu fizycznego materii w zewnętrznym otoku heliosfery. Dotychczas naukowcy opierać się mogli jedynie na symulacjach.
MW
Źródło: Nauka w Polsce, www.naukawpolsce.pap.pl, cały artykuł można przeczytać
TUTAJ.
* Ośrodek międzygwiazdowy to obszar, przez który porusza się Układ Słoneczny w swoim ruchu w Galaktyce. Jest on wypełniony rzadką i częściowo zjonizowaną materią o temperaturze około 7500 K.