Pierwsze komórki roślinne zobaczył Robert Hook w 1665 roku. Były to komórki cienkiego skrawka z korka butelkowego, pochodzącego z dębu korkowego. Budowa mikroskopowa korka przypominała plaster miodu złożony z licznych klatek. Hook obserwował wyłącznie ściany komórkowe, bowiem w martwej tkance korka niczego więcej zobaczyć nie mógł.
Komórka zbudowana jest z żywych i martwych elementów. Wnętrze jej wypełnia cytoplazma, w której zachodzą podstawowe procesy życiowe.
Cytoplazma jest półpłynną, bezbarwną, galaretowatą masą o niejednolitej strukturze (z wyglądu przypominającą surowe białko jaja kurzego), w której zawieszone są pozostałe plazmatyczne składniki komórki (organelle). Poza organellami w cytoplazmie występują wtręty, np. ziarna glikogenu, ziarna barwników, krople tłuszczu i krystaloidy. Komórki młode wypełnione są prawie całkowicie cytoplazmą, natomiast w komórkach starszych cytoplazma skupiona jest przeważnie blisko ścian komórki, a jej środkową część zajmuje wakuola.
Rysunek komórki roślinnej
 

 
Pod względem fizycznym cytoplazma jest substancją koloidalną, zapewniającą komórkom określoną wytrzymałość mechaniczną, elastyczność, pewną sztywność, kurczliwość i lepkość. W jej skład wchodzą zarówno związki organiczne, jak i nieorganiczne. Cytoplazma zawiera bardzo dużo wody (przeciętnie ok. 80%) oraz substancje białkowe (10-20%), tłuszcze, cukry i związki mineralne. Cytoplazma wykazuje w różnych częściach komórki inne stężenia jonów wodorowych: pH cytoplazmy w okolicy jądra jest zasadowe (pH 7,6-7,8), w częściach obwodowych komórki nieznaczne kwaśne (pH 6,8), a w okolicy struktur wakuolarnych kwaśne (pH 5,0). Woda jest bardzo ważnym składnikiem cytoplazmy, gdyż w razie jej znacznej utraty następuje zahamowanie procesów życiowych w komórce, powodujące często nawet jej śmierć. Przejściowe większe odwodnienie nie jest szkodliwe dla życia cytoplazmy - proces takie zachodzi np. w komórkach dojrzewających nasion lub w zimujących pączkach drzew. Utrata dużej ilości wody powoduje ograniczenie procesów życiowych i wskutek tego komórki przechodzą w stan życia utajonego. Po pobraniu dostatecznej ilości wody komórki te wracają do normalnego życia.
Cytoplazma jest ciągliwa, lepka i elastyczna, ulega mniejszym lub większym przemieszczeniom wewnątrz komórki. O zmianie jej stanu fizycznego decydują procesy uwodnienia lub odwodnienia zachodzące pod wpływem temperatury, zmian odczynu środowiska i ciśnienia.