Obecnie wiadomo, że zdolności uczniów są wprawdzie uwarunkowane genetycznie, ale można je również rozwijać poprzez właściwe oddziaływania pedagogiczne. Zadaniem szkoły jest m.in. opieka nad uczniami zdolnymi i utalentowanymi, dążenie do tego, aby każdy talent został w szkole zauważony i był rozwijany najlepiej jak to jest możliwe. Utalentowani uczniowie w przyszłości będą stanowić wysoko wyspecjalizowane kadry naukowe, techniczne i kierownicze. To oni będą mieli wpływ na postęp cywilizacyjny i techniczny naszego kraju.
Pierwszym krokiem do podjęcia pracy z uczniami zdolnymi jest zauważenie i wyodrębnienie tych uczniów. Niekiedy może to być trudne z powodu zaniedbań środowiskowych, zaległości w nauce czy po prostu braku motywacji do nauki. Należy więc przedsięwziąć takie kroki, które pozwolą na wyeliminowanie tych czynników i obserwować uczniów.
W mojej pracy z nowo poznanymi uczniami w celu wyodrębnienia tych, którzy mają szczególne uzdolnienia w kierunku fizyki, zwracam uwagę na następujące
cechy:
- umiejętność wyciągania wniosków z przeprowadzanych doświadczeń,
- umiejętność dostrzegania zależności matematyczno-fizycznych podczas rozwiązywania problemów,
- zdolność przechodzenia od myślenia konkretnego do abstrakcyjnego,
- umiejętność stawiania hipotez,
- tendencja do poszukiwania rozwiązań prostych, a jednocześnie twórczych,
- zdolność koncentracji uwagi przez dłuższy czas,
- łatwość uczenia się.
Podejmując pracę z uczniem zdolnym, zakładam następujące
cele pracy:
1. kształcenie myślenia twórczego, oryginalnego,
2. przyśpieszenie rozwoju intelektualnego,
3. pogłębianie i poszerzanie wiedzy uczniów z zagadnień programowych i pozaprogramowych,
4. rozwój zainteresowań uczniów.
System klasowo-lekcyjny, duża liczebność klas oraz zróżnicowany poziom rozwoju umysłowego poszczególnych uczniów nie sprzyjają realizacji powyższych celów kształcenia. W tej sytuacji uczeń zdolny, wykonujący zadania w szybszym tempie często po prostu przeszkadza, a jego dociekliwość może powodować zaburzenie toku lekcji, co nie zjednuje mu sympatii nauczyciela. Aby przeciwdziałać wytworzeniu się takiej sytuacji w klasie, a zarazem sprawić, aby uczniowie zdolni nie tylko znaleźli swoje miejsce, ale i rozwijali w maksymalnym stopniu swoje talenty, potrzeba dużego doświadczenia i zaangażowania ze strony nauczyciela.