Lekcja zrealizowana w ramach projektu
„Szkoła na biegunie”. Zapoznaj się z pozostałymi lekcjami z tego cyklu:
spis lekcji.
Klimat polarny to najsurowszy klimat na kuli ziemskiej głównie ze względu na niskie temperatury powietrza - w środkowej części Antarktydy (półkula południowa) przeciętna temperatura w zimie wynosi ok. -60°C do -70°C, w lecie nieco cieplej od -30°C do -50°C. Najcieplejszym obszarem jest wybrzeże, szczególnie okolice Półwyspu Antarktycznego - styczeń przeciętnie +1°C. Poza tym klimat polarny charakteryzują silne wiatry i burze śnieżne.
Natomiast klimat Arktyki (półkula północna) jest zróżnicowany, ponieważ zależy od szerokości geograficznej oraz położenia względem dużych zbiorników wodnych. Najniższą temperaturę powietrza odnotowano na terenie Jukonu, w Jakucji i Grenlandii i wynosiła ona -70°C. Najwyższe arktyczne temperatury średnie spotyka się na Arktyce morskiej, a więc na Aleutach, Islandii i północy Europy.
Głównymi cechami tego klimatu są długie zimy, podczas których dominują niskie temperatury oraz krótkie lata. Pomiędzy poszczególnymi obszarami występują jednak pewne różnice, wynikające z wielkości obszaru (np. w dwóch miejscach w Grenlandii oddalonych zaledwie o 8° szerokości geograficznej można zauważyć aż do 14°C różnicy, jeśli chodzi o średnie temperatury).
Typy klimatów polarnych:
a)
subpolarny - temperatura najcieplejszego miesiąca nieco powyżej 0°C występowanie: Alaska, północna Kanada, północna Syberia,
b)
polarny - ujemne temperatury przez cały rok, opady zawsze śnieżne występowanie: Antarktyda, Grenlandia, północne krańce Ameryki Północnej oraz Azji i niewielkie obszary w północnej Europie.
| Góry lodowe w rejonie Wybrzeża Adeli, Antarktyda Wschodnia (S 67°00’ E 139°)
Te dryfujące góry lodowe oderwały się od lądolodu Antarktydy niedawno, o czym świadczy ich kształt przypominający góry stołowe z płaska górną powierzchnią i wyraźnie widocznymi warstwami lodu na urwistych bocznych ścianach. Ponad powierzchnię jest wynurzona niewielka część góry lodowej; co najmniej 80% pozostaje pod wodą.(*) |
Aby lodowiec mógł powstać, muszą być spełnione określone warunki klimatyczne. Są to warunki, jakie panują w strefach zimnych i w wysokich górach. Opad śniegu musi przewyższać ilość śniegu, który topnieje. Śnieg gromadzi się, a następnie pod wpływem zarówno temperatury, jak i ciśnienia przekształca się – najpierw w firn (jest to ziarnisty śnieg), a później w lód lodowcowy.
Wyróżnia się dwa podstawowe
typy lodowców. Są nimi:
a)
lodowce górskie,
b)
lodowce kontynentalne (lądolody).
Kształt lodowców górskich dostosowuje się do rzeźby terenu.
Lądolód jest rozległą, jednolitą pokrywą lodową i zajmuje cały kontynent lub jego znaczną część. Współczesne lądolody występują na Antarktydzie i Grenlandii i mają do 4 km miąższości. W przeszłości zajmowały znacznie większe obszary lądowe.
Zarówno lodowce górskie, jak i kontynentalne powstają powyżej linii wiecznego śniegu.Lodowce są jednym z głównych czynników przeobrażania powierzchni Ziemi. Poniżej linii wiecznego śniegu stopniowo zanikają na skutek topnienia (ablacji).
)
