Doliny rzek meandrujących posiadają bardzo wysokie walory przyrodnicze. Sprzyja temu zróżnicowanie koryta rzeki, rzeźby doliny, obecność starorzeczy, łach piaszczystych oraz okresowe zalewanie doliny. Rozwija się bogaty świat roślin i zwierząt. Występują lasy łęgowe, które w porównaniu z innymi zespołami leśnymi charakteryzują się dużą liczbą gatunków ptaków i ssaków.

Stosowana od wieków regulacja rzek powoduje zmiany i straty w ekosystemach. Wycinanie drzew pozbawia rzekę ocienionych fragmentów. Wpływa to na zmniejszenie różnorodności środowiska rzecznego, sprzyja szybszemu nagrzewaniu się wody i spadkowi zawartości tlenu. W efekcie prowadzi to do wycofywania się z rzeki szeregu organizmów. Ocenia się, że w Polsce zostało tylko ok. 5% lasów łęgowych z tych, które występowały tu uprzednio.

Płynące wieloma odnogami rzeki, koncentruje się w jednym korycie, umacnia brzegi, otacza je wałami, skraca, odcina meandry. Powoduje to likwidację miejsc bytowania i rozrodu ryb, płazów, ptaków i zwierząt bezkręgowych. Wprowadza się uprawy rolne, stosując środki ochrony roślin, co powoduje dalsze niekorzystne zmiany w środowisku.

Przyspieszenie nurtu rzeki i skracanie wpływa na intensyfikację erozji, a pogłębianie dna przy niskim stanie wody wpływa na przesuszenie terenów przyległych. W wyniku obwałowania dolin rzecznych, zmniejsza się ich retencja.