Sama idea zdalnego nauczania, wbrew wszelkim pozorom nie jest związana z komputerami i Internetem. Nie jest też zupełnie nowym pomysłem. W większości opracowań przyjmuje się, że pierwsze próby przeprowadzane były już blisko 300 lat temu (korespondencyjnych forma kursów dla rzemieślników – nauczanie zdalne? – oczywiście że tak!), zmieniała się natomiast technologia, która wzbogaca i niewątpliwie uatrakcyjnia proces nauczania. Pierwsze próby zdalnego nauczania to listy, materiały drukowane, audycje radiowe i telewizyjne, płyty, kasety i wreszcie ostatnie nowości techniczne związane z multimediami, komputerami i Internetem.
Nauczanie związane z technologią informatyczną rozwinęło się na początku lat siedemdziesiątych, równocześnie z powszechnym rozwojem sieci komputerowych. Obecnie nakłady związane z e-learningiem stale rosną zapewniając jego błyskawiczny rozwój (choć rozwój ten nie jest jeszcze widoczny w naszym kraju).
Zdalne nauczanie poprzez Internet znajduje obecnie coraz szersze zastosowanie. Możemy go spotkać zarówno w „tradycyjnej” edukacji, jak i w świecie biznesu czy firm szkoleniowych. Jest to jedna z bardziej dynamicznie rozwijających się gałęzi e–gospodarki (starająca się dorównać e-bankowości oraz e-handlowi).
Do jego niewątpliwych zalet możemy zaliczyć zarówno względy ekonomiczne (należy jednak kalkulować ostrożnie, gdyż koszty e-kursów są dość znaczne), jak i dydaktyczne (uwzględniając specyfikę tego typu nauczania).
W największym zakresie korzystają z niego duże i średnie przedsiębiorstwa, którym taka forma doskonalenia zawodowego pozwala na obniżenie kosztów szkoleń wewnątrzzakładowych, organizacje rządowe (obecnie w niewielkim zakresie), oraz ośrodki edukacyjne (głównie uczelnie wyższe, choć powoli również szkoły innych szczebli).
E-learning stanowi połączenie dwóch elementów: klasycznego nauczania służącego przekazywaniu wiedzy i umiejętności oraz technologii wspierającej ten proces. Pamiętajmy, że e-learning jest narzędziem, formą, która tylko wspiera główny cel. Nauczenie stanowi podstawowy cel e-learningu - ma on prowadzić do zdobycia nowej lub doskonalenia posiadanej wiedzy, umiejętności, lub kompetencji zawodowych. Cel ten realizowany jest obecnie przy wsparciu różnorodnych technologii informatycznych opartych na zastosowaniu komputerów i Internetu Pozwalają one na organizowanie, poprzez sprawdzone i niezawodne rozwiązania, procesu nauczania na odległość w miejscu i czasie dogodnym dla użytkownika. Należy jednak zawsze pamiętać, że zdalne nauczanie jest zorientowane głównie na pedagogikę i nauczanie, a technologie informatyczne, pomimo swojej istotności dla całego procesu stanowią, co prawda istotne, ale tylko tło.
Zdalne nauczanie obejmuje zarówno przekazywanie informacji (nowych treści), jak i kontrolę ich odbioru – czyli przekazujemy nowy materiał do odbiorcy, a następnie weryfikujemy jego zrozumienie i opanowanie.
E-learning to nic innego jak połączenie następujących narzędzi:
Prezentacje:
Starannie opracowane graficznie, prezentujące określone zagadnienia w formie stron internetowych, prezentacji multimedialnych itp. Jest to element już powszechnie stosowany w praktyce edukacyjnej.
Instruktaże:
Bardziej złożone, ale też i wnikliwiej wyjaśniające nowe wiadomości, „rozwinięta” i rozbudowana forma prezentacji zagadnień i problemów.
Symulacje:
Pozwalają zastosować zdobywana wiedzę i umiejętności w „bezpiecznym”, wirtualnym sztucznym, symulowanym środowisku. Idealne do zastosowania w nauczaniu umiejętności praktycznych. Szczególnie rozwój technologii Flash umożliwił atrakcyjną wizualizację problemów i zadań, w formie interaktywnych animacji.
Testy i zadania sprawdzające:
Wielokrotnego wyboru, typu prawda-fałsz, przenieś i upuść (w zaawansowanych środowiskach graficznych), pytania i zadania otwarte pozwalające na ocenę stopnia opanowania materiału. Szczególnie przydatne podczas procesu przygotowani użytkownika do różnego rodzaju egzaminów, które w większości przypadków bazują na tego typu formach kontroli wiadomości.
Wymienione rozwiązania podawane są najczęściej w literaturze jako przykładowe, ale należy pamiętać, że do wymienionych narzędzi dodawane są moduły poprawiające i ułatwiające komunikację z użytkownikiem.