"Dziady cz. III" (1832)

"Dziady cz. III" inaczej zwane są drezdeńskimi, ponieważ tam właśnie powstały. W tytule znajdujemy informację, że jest to część trzecia. Wielu z Was na pewno zastanowi się, dlaczego tak dziwnie Mickiewicz wydawał ten dramat. Wszystkie części połączone są wspólnym tytułem, to bardzo ważna cecha scalająca, postać głównego bohatera też jest istotna. Jak pamiętamy, w wierszu "Upiór" bohaterem jest Widmo, które potem pojawia się niespodziewanie w drugiej części "Dziadów". W części czwartej natomiast, głównego bohatera - Gustawa - możemy łatwo skojarzyć z dwiema poprzednimi postaciami. Jeżeli chodzi o część trzecią, to właśnie Gustaw przejdzie bardzo ważną metamorfozę i przemieni się w Konrada (o czym niżej). Pamiętajmy jednak, że jest to jedna z wielu interpretacji, Mickiewicz nie daje jasnej odpowiedzi na to, czy to ten sam bohater, czy może chodzi o kogoś zupełnie innego, wspólne jest natomiast jego imię (cz. IV i III) oraz przeżycia i wątek nieszczęśliwej miłości (w cz. II i IV). Idąc tym tropem, pokusić się można o mały schemat "wędrówek" bohatera między wszystkimi częściami utworu, co może pozwoli na lepsze zrozumienie związków pomiędzy nimi.

Problematyczne może być również umiejscowienie trzeciej części w odniesieniu do dwóch pozostałych. Dlaczego poeta najpierw pisze część drugą, potem czwartą, a na końcu trzecią? Pamiętajmy, że jest to dramat romantyczny, jego konstrukcja jest bardzo luźna i fragmentaryczna. Nie należy umieszczać trzeciej części pomiędzy drugą i czwartą, trzecia jest ona dlatego, ponieważ została napisana właśnie w tej kolejności. Jest to w tym wypadku kolejny numer porządkowy. Ale w takim razie, gdzie jest pierwsza część? Otóż Mickiewicz napisał w latach 1820-1821 utwór bardzo fragmentaryczny, kilka luźnych scen, które nie dają jednoznacznej całości - nazwał je częścią pierwszą "Dziadów". Nigdy nie ukazała się ona za życia autora, wydana została dopiero w 1860 roku w Paryżu, pięć lat po śmierci poety.