Przedstawiam propozycję sprawdzianu pisemnego, który można przeprowadzić w szkole średniej zawodowej, z przedmiotu statystyka, realizowanego w ramach programu nauczania dla zawodu technik ekonomista (23 02/T-5,SP/MEN/1998.02.24). Proponuję także sporządzenie (na tej podstawie) karty obserwacji klasy, przydatnej w ewaluacji procesu dydaktycznego. Arkusz dotyczy całej grupy piszącej dany sprawdzian. Przygotowany jest tak, aby nauczyciel mógł go wypełniać podczas pisania sprawdzianu przez uczniów.
Sprawdzian obejmuje szeroki zakres tematyczny z analizy statystycznej, która zajmuje ok. 60 % całego programu nauczania statystyki. Statystyczna analiza struktury powinna być przeprowadzona kompleksowo, czyli z jednoczesnym uwzględnieniem dużej liczby charakterystyk możliwych do obliczenia w danym typie rozkładu. Wiemy, że każda grupa charakterystyk opisuje rozkład w innym aspekcie. Uczniowie (słuchacze) powinni być tego świadomi, że ograniczając się do analizy tylko jednej grupy charakterystyk, np. tylko do miar średnich czy tylko do miar zróżnicowania nie wyczerpują wszystkich właściwości rozkładu jednej zmiennej.
Proponowany przeze mnie sprawdzian obejmuje:
- miary średnie klasyczne – średnią arytmetyczną;
- miary średnie pozycyjne – dominantę, kwartyl pierwszy i trzeci oraz drugi czyli medianę;
- miary zmienności (zwane również miarami zróżnicowania, dyspersji, rozproszenia), w tym miary bezwzględne: obszar zmienności, wariancję, odchylenie standardowe, odchylenie przeciętne oraz miary względne, tj. współczynnik zmienności wyrażony w % ;
- miary asymetrii (skośności) czyli wskaźnik asymetrii i współczynnik skośności.
Z wyrazami szacunku i pozdrowieniami dla koleżanek i kolegów,
Jadwiga Osińska
