
Ilia Riepin
(1844–1930)
W czasie studiów Riepin, wraz z dwunastoma kolegami, odmówił wykonania pracy, której tematem miało być „Święto bogów” i na znak protestu opuścił Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu. Ulubionymi tematami malarskimi w Akademii były wówczas przedstawienia bogów greckich oraz postaci historycznych.

W 1901 roku Riepin otrzymał zamówienie od samego cara Mikołaja II. Miał namalować zbiorowy portret kilkudziesięciu osób, w tym rodziny cesarskiej, ministrów i członków rady państwa. Malarz długo się trudził, by rozmieścić na płótnie tak wielką liczbę osób, po kilku miesiącach wytężonej pracy zrezygnował.

Ilia Riepin malował burłaków nad Wołgą, portretował ludzi starych i dzieci, popów, urzędników i nędzarzy. Będąc wnikliwym obserwatorem życia ludu rosyjskiego, stworzył niezwykle sugestywne obrazy, takie jak: „Burłacy na Wołdze”, „Kozacy zaporoscy piszą list do sułtana tureckiego”, „Procesja w guberni kurskiej”.
W latach 70. XIX wieku tak pisał do przyjaciela: „Do licha! Rzucę całe to historyczne wskrzeszanie nieboszczyków, wszytskie te sceny ludowo-etnograficzne! (...) Zacznę malować dawno zaplanowane obrazy dotyczące tego, co się wokół nas dzieje, co nas otacza, co jest dla nas zrozumiałe i bardziej wzruszające od dalekiej przeszłości!”
Tak powstały przejmujące obrazy: „Zebranie rewolucjonistów”, „Aresztowanie agitatora”, „Nie oczekiwali...”.

Ilia Riepin malował często Ukrainę, z której pochodził. O rodzinnych stronach opowiadał swoim dzieciom i starał się zachować tradycję kozacką: synowi Jurkowi ogolił głowę i zostawił tylko kępkę włosów na jej czubku, ubierał go w żółty żupan z odwijanymi rękawami, ukraińską koszulę i szarawary. Bawili się w Kozaków, on z synem byli Zaporożcami, a córki – Wiera i Nadia – wcielały się w postacie bohaterów z ukraińskich stepów.
Anna Klubówna, Krajobraz z tęczą. Sylwetki artystów od Fidiasza do Picassa, Warszawa 1976
 |  |
Ilia Riepin, Procesja w guberni kurskiej, 1880-1883, Galeria Tretiakowska | Ilia Riepin, Kozacy zaporoscy piszą list do sułtana tureckiego, 1891 r., Galeria Tretiakowska |
Ilia Jefimowicz Riepin (1844-1930), wybitny malarz rosyjskiego realizmu. W latach 1864-1871 kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Następnie przebywał jako stypendysta we Włoszech i Francji (1873-1876). W latach 1894-1907 był profesorem, a następnie rektorem petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych (1898-1899). Od 1900 mieszkał w Kuokala w Finlandii (obecnie Riepino) w posiadłości "Penaty". Był członkiem grupy pieriedwiżników i kontynuatorem realistycznej tradycji ich malarstwa. Tworzył kompozycje historyczne, rodzajowe i obrazy o treściach politycznych, a także portrety znanych osobistości. Niektóre z obrazów Riepina, ukazujące w sposób sugestywny losy ludu rosyjskiego (Burłacy na Wołdze), oskarżają system carskiej Rosji. Jego malarstwo charakteryzuje się swobodną fakturą i doskonałym wyczuciem barwy i światła. Do wybitniejszych prac należą: Burłacy na Wołdze 1870-1873, Wskrzeszenie córki Jaira 1871, Zaporożcy piszący list do sułtana tureckiego 1878-1891, Procesja w guberni kurskiej 1880-1883, Aresztowanie agitatora 1880-1892, Nieoczekiwany gość 1884, Car Iwan Groźny i jego syn 1885 oraz portrety: W.A. Riepiny 1876, M.P. Musorgskiego 1881, A.I. Delwiga 1882, W.W. Stasowa 1883, A.K. Głazunowa 1887, L.N. Tołstoja 1887.
|