Rodzina jest tym środowiskiem, które wywiera najsilniejszy wpływ na rozwój społeczny i emocjonalny dziecka. Jej znaczenie jest tak wielkie, dlatego że wpływ ten rozpoczyna się bardzo wcześnie i trwa zazwyczaj nieprzerwanie przez bardzo długi okres życia, dodatkowo zwiększając silną więź uczuciową łączącą dziecko z bliskimi mu osobami.
Oddziaływanie na postawy dziecka może mieć charakter pozytywny lub negatywny – w zależności od postaw w rodzinie, od poziomu kultury, sposobu życia i zainteresowań. Często jest tak, że dziecko traktowane jest w rodzinie jako istota, którą się kocha i otacza na każdym kroku troską i opieką, niewiele w zamian wymagając. A przecież właśnie w rodzinie dziecko uczy się miłości i życzliwości do ludzi. To właśnie rodzice powinni uczyć je okazywania uczuć innym i wyrażania ich nie tylko w słowach. Najpierw uczucia te obejmują krąg najbliższych osób, czyli rodziców, dziadków, potem stopniowo przenoszone są na coraz dalsze osoby. Dziecko powinno wiedzieć możliwie dużo o swojej rodzinie, o pracy rodziców, o zajęciach rodzeństwa, o codziennym trudzie i kłopotach, a także o radościach i sukcesach. W ten sposób pełniej i mocniej mogą się rozwijać uczucia dzieci, ich szacunek dla poszczególnych członków rodziny, rozumienie ich dobrego nastroju czy złego samopoczucia i zmęczenia, potrzeby odpoczynku w ciszy i spokoju. Wtedy dziecko chętniej będzie wyświadczać domownikom drobne przysługi, zaopiekuje się młodszym rodzeństwem czy podzieli się swoimi zabawkami.
Różne są sposoby przybliżania dziecku spraw związanych z życiem rodziny. Przede wszystkim powinno ono uczestniczyć w spełnianiu różnych drobnych obowiązków w domu. Najpierw wdrażamy je do prac samoobsługowych, jak samodzielne ubieranie się i rozbieranie, mycie, jedzenie, porządkowanie swoich zabawek i innych osobistych rzeczy. Inny rodzaj prac to udział w sprzątaniu mieszkania, nakrywanie do stołu, zmywanie naczyń, dbanie o rośliny ozdobne, sprawowanie opieki nad młodszym rodzeństwem itp.
Oprócz obowiązków stałych, pełnionych systematycznie, dzieci mogą wykonywać różne czynności wiążące się z tym, co dzieje się w domu, np. pomagać w przygotowaniu przyjęcia imieninowego. Uroczystości rodzinne to doskonała okazja do włączenia dziecka w życie domowe. Może ono własnoręcznie wykonać upominki dla bliskich, nauczyć się wiersza czy piosenki, narysować obrazkowy list do tych, którzy wyjechali z domu itp., a przed przyjściem krewnych z wizytą samodzielnie sprzątnąć swój kącik z zabawkami i pokazać swoje najnowsze rysunki. Takie wspólne przeżycia zacieśniają więzi uczuciowe dziecka z rodziną, a w ciągu roku okazji do tego nie brakuje.
Dzięki działaniom na rzecz rodziny i wspólnemu przeżywaniu z nią radości i zmartwień dziecko stopniowo staje się pełnowartościowym jej członkiem. Przedszkolak nie powinien być bowiem traktowany tylko jak małe dziecko, o które każdy się troszczy i wszystko za nie robi. Powinien próbować wnosić swój maleńki wkład we wspólne życie. Podtrzymywanie i pielęgnowanie związków uczuciowych i tradycji rodzinnych może tworzyć specyficzną i niepowtarzalną atmosferę domu rodzinnego, do którego tak chętnie wracamy pamięcią już jako ludzie dorośli.
