| Urodzony w 1520 r., syn Zygmunta I Starego i księżniczki mediolańskiej Bony Sforza. Koronowany na króla Polski w roku 1530. Wielki książę litewski od 1544 r. Tron polski objął po śmierci ojca w roku 1548. Panowanie jego to dalszy ciąg rozkwitu gospodarczego i kulturalnego Rzeczypospolitej. Miłośnik i kolekcjoner sztuki. Wzorem swego ojca prowadził politykę tolerancji religijnej. Początkowo rządził w oparciu o magnaterię, następnie współdziałał ze szlachtą. Na sejmie w Piotrkowie (1562-1563) przeprowadzono egzekucję dóbr królewskich i utworzono stałe wojsko zaciężne, tzw. kwarciane. Wykorzystując kryzys Zakonu Kawalerów Mieczowych w Inflantach, nakłonił w roku 1561 ostatniego mistrza Gotarda Kettlera do wcielenia państwa zakonnego do Rzeczypospolitej. Wybuchła z tego powodu wojna o Inflanty (1563-1570), zakończona podziałem państwa zakonnego pomiędzy Polskę, Moskwę, Szwecję i Danię. W 1568 r. rozpoczął budowę polskiej floty wojennej. Na sejmie w Lublinie w roku 1569 doprowadził do unii Polski i Litwy zespalającej je w jedno państwo. Odtąd Polska i Litwa miały jednego króla, sejm, senat i monetę. Oddzielne były wojsko, skarb i sądownictwo. Panowanie Zygmunta Augusta to szczytowy okres tzw. złotego wieku kultury polskiej. Trzykrotnie żonaty (m.in. z Barbarą Radziwiłłówną) zmarł bezpotomnie. Na nim wygasła dynastia Jagiellonów. |
